حساسیت به خرما
فهرست مطالب
حساسیت به خرما و واکنش آلرژیک آن در بدن
حساسیت یا آلرژی، واکنش سیستم ایمنی بدن در هنگام ورود ماده‌ای خارجی به آن است. این ماده خارجی ممکن است برای بدن مضر باشد و یا بدن به اشتباه یک ماده مفید را به عنوان ماده مضر شناسایی کند. بدن به طور معمول در مقابل عناصر خطرناک مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها چنین واکنش دفاعی را از خود نشان می‌دهد. گاهی واکنش‌های حساسیت‌زا هنگام مواجهه با گرد و غبار و حتی در زمان مصرف مواد غذایی مفیدی مانند خرما رخ می‌دهند. بدن در واکنش به عوامل حساسیت‌زا یا همان آلرژن‌ها شروع به تولید پادتن می‌کند که همین رفتار سبب بروز علائم حساسیت به خرما یا موارد دیگر می‌شود.
خرما یک میوه بسیار خوشمزه و پرطرفدار است، اما مصرف آن می‌تواند در برخی افراد موجب ایجاد حساسیت شود که گاهی شدت آن بسیار زیاد است. این ماده مغذی و سرشار از مواد معدنی حاوی بسیاری از ویتامین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها، فیبرها و … است و در درمان برخی از بیماری‌ها کاربرد دارد. متاسفانه برخی افراد به این میوه خارق‌العاده حساسیت دارند. نتیجه برخی تحقیقات نشان می‌دهد که علت حساسیت این افراد وجود پروتئین‌های خاص در خرما است. علاوه بر این پودر و غبار منتشر شده از درخت خرما نیز به عنوان یک آلرژن قوی شناخته می‌شود. در این مطلب حساسیت به خرما، علائم و ویژگی‌های آن را بررسی می‌کنیم.
حساسیت به خرما چیست؟
معمولا واکنش آلرژیک و حساسیت به خرما با خارش دهان و گلو، خارش پوست، تورم و قرمزی لب‌ها ظاهر می‌شود. این عوارض معمولا 5 تا 15 دقیقه بعد از مصرف خرما ظاهر می‌شوند و ممکن است پس از 15 دقیقه تا یک ساعت دوباره ظاهر شوند. به طور کلی کسی که به خرما آلرژی دارد علائمی شبیه به اگزما یا کهیر را پس از خوردن این میوه بروز می‌دهد. پزشکان توصیه می‌کنند که در صورت تایید حساسیت به خرما از طرف متخصص آسم و آلرژی به هیچ عنوان خرما یا غذاهای حاوی آن را مصرف نکنید.
از سوی دیگر کسانی که به خرما حساسیت دارند باید مراقب مصرف نوشیدنی‌های چند میوه و مواد غذایی مشابه آن نیز باشند. این نوشیدنی‌ها و خوراکی‌ها ممکن است مقداری اندک از پودر و عصاره خرما به عنوان شیرین‌کننده طبیعی در خود داشته باشند که مصرف آن موجب بروز واکنش‌های حساسیت‌زا در بدن خواهد شد. برخی از افراد نیز به نوع خاصی از خرما حساسیت دارند، اما در این شرایط احتمال بروز آلرژی پس از مصرف دیگر انواع خرما نیز بسیار بالا است و باید بسیار مراقب باشید.
علائم حساسیت به خرما
در صورت حساسیت به خرما، پس از مصرف پادتن‌ها یا واسطه‌های التهابی شیمیایی در بدن تولید می‌شوند. گلبول‌های سفید وظیفه تولید و ترشح این ترکیبات را بر عهده دارند. یکی از مهمترین واسطه‌های تولید شده هیستامین نام دارد که برای مقابله با آن پزشکان داروهای آنتی‌هیستامین را تجویز می‌کنند. البته باید توجه داشت که تمام واکنش‌های آلرژیک به دلیل مصرف خرما روی نمی‌دهند و باید بین نوع حساسیت و عوامل ایجاد آن تفاوت قائل شوید.
علائم عمومی حساسیت به خرما عبارتند از:
- علائم آلرژی بینی: این علائم شامل آبریزش بینی، گرفتگی بینی، قرمز شدن بینی، تورم، پارگی و حساسیت دهانه بینی می‌شود
- علائم آلرژی چشم: ازجمله نشانه‌های آن می‌توان به خارش، قرمزی، تورم، ریزش اشک و حساسیت به نور اشاره کرد
- علائم آلرژی تنفسی: در این شرایط دچار ایجاد اختلال تنفس و خس خس سینه خواهید شد
- علائم عمومی آلرژی: از دیگر نشانه‌های بروز حساسیت به خرما می‌توان به خستگی و بدخلقی اشاره کرد
مطالعات نشان می‌دهد هرچند تعداد کسانی که دچار حساسیت به خرما می‌شوند زیاد نیست، اما این علائم می‌تواند در هر کس مشاهده شود. بنابراین همیشه باید پس از خوردن خرما یا هر نوع ماده غذایی آلرژن مراقب بروز آن‌ها باشید.
حساسیت به خرما موجب بروز چه مشکلاتی می‌شود؟
میوه خرما یک آلرژن قوی است و کسانی که آن را مصرف می‌کنند ممکن است علائم حساسیت خفیف تا شدید را بروز دهند. این مشکلات شامل گرفتگی بینی، استفراغ، گرفتگی عضلات، اگزما، آسم، سردرد، حالت تهوع، تورم لب و صورت، آبریزش چشم، کهیر و آکنه می‌شوند.
بیشتر کسانی که به مصرف میوه حساسیت دارند پیش از هر چیز واکنش آلرژیک را در دهان و لب‌های خود احساس می‌کنند که شامل تورم لب‌ها و مور مور شدن زبان است. حساسیت به خرما پدیده‌ای بسیار نادر است، اما ممکن است در هرکس وجود داشته باشد. یکی دیگر از علائم حسایت به خرما سوزش پوست است که به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن به آلرژن‌های موجود در پوست میوه خرما ایجاد می‌شود.
اگر پس از خوردن خرما دهان شما شروع به خارش کرد دچار سندرم آلرژی دهانی شده‌اید. سندرم OAS که به سندرم غذاهای دارای گرده نیز شهرت دارد، یک واکنش حساسیت‌زا است که پس از مصرف پروتئین‌های خاص برخی میوه‌ها، سبزیجات و آجیل بروز پیدا می‌کند. ازجمله علائم این سندرم می‌توان به خارش و سوزش لب‌ها، دهان و گلو اشاره کرد. این پروتئین‌ها در میوه‌ها و سبزیجات خام وجود دارند و شبیه به انواع موجود در گیاهان گرده‌دار هستند. همین شباهت باعث می‌شود که سیستم ایمنی بدن این پروتئین‌ها را با یکدیگر اشتباه بگیرد و در نتیجه یکسری واکنش آلرژیک از خودش نشان دهد.
برای تشخیص حساسیت به خرما باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشکان پس از بررسی سابقه بیمار و انجام آزمایش‌های پوست و خون لازم نتیجه نهایی را به شما اعلام می‌کنند. انجام این تست برای جلوگیری از بروز مشکلات حاد و خطرناک کاملا ضروری است.
آیا خرما حساسیت‌زا است؟
خرما یک میوه آلرژن است و مصرف آن به دلایل گوناگون موجب بروز حساسیت در بدن افراد مستعد می‌شود. با این حال مواد حساسیت به این میوه نسبتا نادر است. ترکیبات شیمیایی و پروتئینی خاص این میوه و همچنین مواد افزودنی و نگهدارنده مورد استفاده برخی از عوامل ایجاد حساسیت هستند. در ادامه با برخی از عوامل ایجاد حساسیت به خرما آشنا می‌شویم.
حساسیت به کپک خرمای خشک
خرید خرمای بی‌کیفیت و کهنه احتمال ایجاد حساسیت را بالا می‌برد. در برخی محصولات بی‌کیفیت با استفاده از نوعی موم براق‌کننده که به آن واکس خرما نیز می‌گویند یک ظاهر درخشان و جذاب به محصول داده می‌شود. این پوشش مومی کاملا غیر خوراکی و غیر بهداشتی است و به دلیل ساختار شیمیایی خاص خود می‌تواند موجب بروز بیماری و مشکلات گوارشی شدید شود.
از طرف دیگر معمولا از این پوشش برای پوشاندن کپک و بافت خراب سطح خرما استفاده می‌شود، به همین دلیل عوامل بیماری پنهان می‌شوند و خرمای خراب را مصرف خواهید کرد. در صورت ورود این کپک‌های خطرناک به بدن احتمال بروز بیماری‌های جدی‌تر و تهدید سلامت فرد وجود دارد.
حساسیت به سولفیت خرمای خشک
دیگر عامل حساسیت به خرما می‌تواند وجود سولفیت در آن باشد. سولفیت نوعی نمک معدنی است که در کنسروها وجود دارد و می‌تواند در افراد حساس موجب بروز واکنش‌های آلرژیک شود. این نوع علائم در کسانی که دچار آسم هستند شایع‌تر است و برای درمان باید رژیم غذایی کم سولفیت را پیش بگیرید. غذاهای سرشار از سولفیت معمولا با غذاهای سرشار از هیستامین مرتبط هستند. به طور معمول کسانی که رژیم غذایی با هیستامین پایین دارند باید از خوردن میوههای خشک اجتناب کنند که خرما نیز یکی از این موارد است.
خرما FODMAP بالا دارد
خرما یک غذای خاص با FODMAP بالا است. اصطلاح FODMAP مخفف الیگوساکاریدها، دی‌ساکاریدها، مونوساکاریدها و پالیولها است. غذاهایی که FODMAP بالا دارند می‌توانند باعث ایجاد علائم حساسیت و تاثیرات منفی بر سیستم گوارشی شوند. گاهی این تاثیر با حساسیت غذایی واقعی اشتباه گرفته می‌شود، زیرا شباهت زیادی به یکدیگر دارند. اما به طور کلی باید از خوردن خرما جلوگیری کنید.
حساسیت به پروتئین پروفیل خرما
براساس تحقیقات گوناگون برخی افراد به مواد پروتئینی موجود در عصاره خرما واکنش آلرژیک گوارشی و پوستی نشان می‌دهند. این آلرژی یا سندرم به دلیل وجود یک پروتئین پروفیل به نام Art v 4 ایجاد می‌شود که گاهی به آن پروتئین‌های Bet v 2 نیز می‌گویند. جدای از این یک ارتباط میان خرما و سندرم “غذای لاتکس” نیز وجود دارد. خرما دارای یک آلرژن به نام Hev b 8 است که نوعی پروتئین پروفیل به شمار می‌رود. کسانی که به لاتکس بسیار حساس هستند ممکن است در تماس با دیگر غذاهای حاوی پروتئین پروفیل نیز واکنش آلرژیک نشان دهند.
از دیگر میوه‌ها و گیاهانی که حاوی پروتئین‌های پروفیل هستند می‌توان به کیوی، آناناس، کرفس، بادام زمینی، فلفل قرمز، هندوانه، پرتغال، فندق، خربزه، هویج، توت‌فرنگی، سویا، جو، گردو، سیب، موز، گیلاس، بادام، هلو، گلابی، خردل، گوجه فرنگی، بادمجان و گندم اشاره کرد.
وجود سالیسیلات در خرما
سالیسیلات که به آن سالیسیلیک اسید هم می‌گویند یک فراورده شیمیایی طبیعی است که در میوه و سبزیجات تولید می‌شود. این ماده نوعی مکانیزم دفاعی گیاه در برابر حشرات و بیماری است. معمولا سالیسیلات را برای تولید داروهایی مثل آسپرین از گیاهان استخراج می‌کنند. خرما غذایی سرشار از سالیسیلات است. این ماده می‌تواند موجب بدتر شدن آسم، تورم، خارش و کهیر و همچنین بروز علائم عدم تحمل غذایی در فرد شود. اگر شما به سالیسیلات‌ها حساس هستید به هیچ عنوان نباید خرما مصرف کنید.
حساسیت به سالیسیلات با واکنش پوست و غشاهای مخاطی آن همراه است. این ترکیب شیمیایی افراد مبتلا به آسم، رینیت، مشکلات بینی و همچنین سینوسی را بیش از دیگران تحت تاثیر قرار می‌دهد. بنابراین در صورت داشتن بیماری عدم تحمل سالیسیلات باید علاوه بر نخوردن خرما داروهای حاوی این ماده مانند آسپیرین، داروهای سرماخوردگی و برخی خمیردندان‌ها که حاوی متیل سالیسیلات یا سالیسیلیک اسید هستند را نیز مصرف نکنید.
درمان حساسیت به خرما
بهترین راه برای درمان آلرژی به مواد حساسیت‌زا مانند میوه خرما پرهیز از آن و حذف از برنامه غذایی است. اگر فرد حساسیت شدید به خرما دارد به هیچ عنوان نباید این میوه و مواد غذایی حاوی آن را مصرف کند. به منظور درمان و کنترل علائم ناشی از حساسیت به خرما پزشکان داروهای ضعیف یا قوی آنتی‌هیستامین را به صورت خوراکی، قطره چشم یا اسپری بینی تجویز می‌کنند. در واکنش‌های آلرژیک شدید مانند واکنش‌های آنافیلاکسی نیز بیمار به مراقبت‌های اورژانس و بستری نیاز خواهد داشت.
برای درمان حساسیت به خرما باید به این نکات توجه کنید:
- اصطلاح رژیم غذایی و مصرف نکردن آلرژن‌ها
- قطع مصرف خرما در صورت مشاهده علائم حساسیت و رصد شدت آن‌ها
- چنانچه حساسیت با واکنش شدید و بروز بیماری‌های پوستی همراه بود مصرف آنتی‌هیستامین‌ها می‌تواند برای کنترل علائم مفید باشد. در این شرایط حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید
نکته‌های بسیار مهم برای کنترل و پیشگیری از حساسیت به خرما
مقابله با حساسیت به خرما و پیشگیری از آن نیازمند رعایت برخی نکات غذایی و تغییر در سبک زندگی است. برای مثال اگر حساسیت شما به خرما توسط متخصص آسم و آلرژی تایید شده است به هیچ عنوان نباید خرما یا فراورده‌های غذایی حاوی آن را مصرف کنید.
دیگر نکته‌های بسیار مهم که باید به آن‌ها توجه کنید عبارتند از:
- افرادی که به خرما حساسیت دارند باید مراقب مصرف آب‌میوه‌ها، به خصوص آب‌میوه‌های مخلوط و ترکیبی، باشند. این نوشیدنی‌ها ممکن است حاوی مقدار بسیار کمی از پودر و عصاره خرما باشند که به عنوان شیرین‌کننده اضافه شده است و می‌تواند موجب واکنش آلرژیک شود
- اگر به نوعی خاص از خرما حساسیت دارید احتمال آنکه مصرف دیگر انواع خرما نیز واکنش حساسیت‌زا ایجاد کند بسیار بالا است
- از آنجا که میوه خرما ممکن است حاوی قارچ یا هاگ (ازجمله کلادوسپوریوم) باشد، خوردن آن ممکن است باعث بروز حساسیت در بدن شود
- کودکانی که می‌خواهند برای اولین بار خرما مصرف کنند باید بسیار مراقب باشند. حتما خرما را به مقدار کم به کودکان بدهید تا در صورت بروز واکنش حساسیت‌زا دچار مشکل نشوند. در صورتی که حساسیت به خرما مشاهده نشد می‌توانند تعداد بیشتری خرما بخورند.
خرما میوه‌ای بسیار مقوی است، اما باید مراقب حساسیت‌زا بودن آن باشید
حساسیت به خرما به‌عنوان یک میوه آلرژن در برخی از افراد و با شدت متفاوت بروز پیدا می‌کند. مطالعات نشان داده است که افراد حساس واکنش‌های آلرژیک متفاوت به مواد پروتئینی موجود در عصاره خرما نشان می‌دهند. علاوه بر این گرده درخت خرما و عصاره مورد استفاده از آن در مواد غذایی نیز یک عامل حساسیت‌زا است. با این وجود اگر حساسیت ندارید می‌توانید از خرما به عنوان یک وعده غذایی سرشار از مواد معدنی و ویتامین در رژیم غذایی خود استفاده کنید. شما می‌توانید در بخش‌های سایت برنا آنلاین از محصولات فروشگاه ما دیدن کنید و باکیفیت‌ترین محصولات خرمایی را از ما بخرید.
آیا خرما حملات آسمی را افزایش می‌دهد؟
بله، خرما به دلیل داشتن مواد نگهدارنده مانند سولفات برای بیماران مبتلا به آسم مضر است. به طور کلی کسانی که آسم دارند نباید مواد حاوی سولفات را مصرف کنند.
آیا بین سرفههای آلرژیک و مصرف خرما ارتباطی وجود دارد؟
بله، ممکن است به هم مرتبط باشند. به طور کلی مصرف میوههای دارای آلرژن ازجمله خرما را باید در هنگام ابتلا به سرفه قطع کنید.
درباره برنا
شرکت تولیدی بازرگانی امیر کبیر برنا ، بزرگترین تولید کننده تخصصی خرما واقع در ارگ جدید بم ، با بیش از ربع قرن تجربه در امر فرآوری ، بسته بندی و صادرات انواع خرمای مرغوب ایران به بیش از بیست و پنج کشور مختلف است . در حال حاضر تامین نیاز فروشگاه های زنجیره ای ، تعاونی های سراسر کشور و دیگر فروشگاه های سطح شهر را با بیش از چهل نوع محصول که جایگزینی مناسب برای قند ، شکر و فرآورده های جانبی آن هستند ، بر عهده دارد .
